Bariatrik cerrahi, fazla kiloların verilmesini sağlamak amacıyla gerçekleştirilen cerrahi işlemleri kapsar. Obezite cerrahisi olarak da bilinen bu yöntem, genellikle Vücut Kitle Endeksi (BMI) 40 ve üzeri olan hastalar ile BMI 35 olup yandaş hastalığı olan hastalar için uygundur. Multidisipliner bir yaklaşım gerektiren bu süreç, hastanın genel sağlık durumu ve cerrahın önerilerine göre ameliyat tipinin belirlenmesiyle gerçekleştirilir.

Bariatrik cerrahi, hızlı kilo kaybını sağlamanın yanı sıra yandaş hastalıklarda düzelme ve yaşam beklentisinde uzama gibi belirgin olumlu etkileri ile dikkat çeker. Bariatrik cerrahi uygulanan hastalarda diyabet, kalp hastalığı ve kanserden ölüm oranlarında anlamlı azalmalar sağlandığı ispat edilmiştir. Bu operasyonlar, uzun dönemde sağlık harcamalarında %40 oranında bir düşüş sağlayarak ekonomik açıdan da avantajlıdır. Ayrıca, belirtileri olmayan obez hastalarda kardiyovasküler riski azaltırken, kalp problemleri olan hastalarda da mortalite ve morbidite oranlarını düşürmektedir. Günümüzde bu tür ameliyatların büyük bir kısmı, neredeyse tamamı laparoskopik olarak yapılabilmektedir.

Bariatrik cerrahinin metabolik sendrom üzerindeki en anlamlı etkisi, insülin direncinin iyileşmesi ve diyabetin ortadan kaldırılmasıdır. Bu ameliyatlar, insülin hassasiyetini operasyondan sonraki ilk günlerde, yani anlamlı bir kilo kaybı olmadan dahi 2-3 kat artırmaktadır. Cerrahi müdahale geçiren hastalar için diyabetin tam olarak ortadan kalkma oranı %76 gibi yüksek bir orandadır. Bu nedenle, bariatrik cerrahiye uyum kriterleri genişletilmiş ve Tip 2 diyabetten etkilenen bireylerde geleneksel 40 BMI kısıtlamasının aranmayacağı, 30 ve üzeri BMI'nin cerrahi bir tedavi alternatifi olarak sunulması hususunda fikir birliğine varılmıştır.

Metabolik sendromun damar sertliği ilerlemesi yolu ile kardiyovasküler riski yükselttiği bilinmektedir. Buna sebep olan moleküler mekanizmalar arasında plak oluşumu ve ardından gelişen yangısal süreçler, oksidatif stres ve endotel hasarı gibi kardiyovasküler vakalar bulunmaktadır. Obezite cerrahisi, plak oluşumuna sebep olan bu moleküler suçluları düzelterek yararlı etkisini göstermektedir. Cerrahi müdahale, oksidatif stresi sınırladığı gibi sistemik yangısal kimyasal seviyelerini de düşürmektedir. Endotel, yani damar duvarı yüzeyinde yapışmayı artıran zararlı etkenlerde de azalma sağlanır. Tıbbi tedaviyle kıyaslandığında, bariatrik operasyonlar daha fazla kilo kaybı sağladığı gibi endotel bağımlı damar gevşemesinde de daha anlamlı iyileşme sağlamaktadır.